11వ అధ్యాయము: విశ్వ రూప దర్శన యోగము

ఇంతకు క్రితం అధ్యాయంలో, అర్జునుడి భక్తిని మరింత వికసింపచేయటానికి, శ్రీ కృష్ణుడు తన దివ్య విభూతులను వివరించి ఉన్నాడు. సుందరమైనవి, మహాద్భుతమైనవి, మరియు శక్తివంతమైనవి అన్నీ కూడా తన వైభవములోని చిన్న తళుకులే అని చివరికి సూచనప్రాయంగా తన విశ్వ రూపము గురించి ప్రస్తావించాడు. ఈ అధ్యాయంలో, అర్జునుడు శ్రీ కృష్ణుడి విశ్వ రూపమును చూడాలని ప్రార్థిస్తున్నాడు, అది సమస్త బ్రహ్మాండములను తనలోనే కలిగి ఉన్న అనంతమైన విశ్వ రూపము. శ్రీ కృష్ణుడు దానికి ఒప్పుకుని, అతనికి దివ్య దృష్టిని ప్రసాదిస్తాడు. అర్జునుడు అప్పుడు సమస్త సృష్టిని ఆ దేవ దేవుని శరీరము యందే దర్శిస్తాడు. ఆయన అనంతమైన ముఖములను, కళ్ళను, బాహువులను, మరియు ఉదరములను ఆ యొక్క మహాద్భుతమైన మరియు అనంతమైన భగవంతుని రూపంలో దర్శిస్తాడు. ఆ స్వరూపమునకు ఎలాంటి మొదలు లేదా తుది లేదు మరియు అన్ని దిశలయందు అనంతమైన పరిమాణంలో వ్యాపించి ఉంది. ఆ యొక్క విశ్వ రూప తేజస్సు, వెయ్యి సూర్యులు ఒక్క సారిగా ఆకాశములో వెలిగిన కాంతి కంటే తేజోవంతముగా ఉన్నది. ఆ దర్శనం అర్జునుడి వెంట్రుకలను నిక్కబోడుచుకునేలా చేసింది. ముల్లోకాలూ భగవంతుని శాసనానికి భయంతో వణకటం గమనిస్తాడు. దేవతలు ఆయన యందే ఆశ్రయం పొంది ఉండటం మరియు మహర్షులు శ్లోకాలు, కీర్తనలతో ఆయనను స్తుతించటం ప్రత్యక్షంగా చూస్తాడు. పురుగులు మంటలోనికి వేగంగా వెళ్ళి పడిపోయి భస్మమైపోతునట్టు, ధృతరాష్ట్రుడి కుమారులందరూ, వారి అనుబంధ రాజులతో సహా, ఆ భయంకర స్వరూపము నోటిలోనికి దూసుకెళ్లటం చూస్తాడు. ఆ విశ్వ రూపమును దర్శించటంతో గుండె భయంతో దడదడలాడి పోతున్నదని, మానసిక ప్రశాంతత పోయినదని ఒప్పుకుంటాడు. అర్జునుడు భీతిల్లిపోయి, ఈ మహోన్నత ప్రభువు నిజానికి ఎవరు అని తెసుకోవాలనుకుంటాడు, ఎందుకంటే ఈ రూపానికీ మరియు తనకు తెలిసిన గురువు మరియు సఖుడైన కృష్ణునికి ఏమాత్రం పోలిక లేదు. శ్రీ కృష్ణుడు దీనికి సమాధానముగా, తానే కాల రూపములో ముల్లోకాలను నాశనం చేసేవాడను అని చెప్తాడు. కౌరవ మహాయోధులందరూ తనచే పూర్వమే సంహరింపబడ్డారు కాబట్టి, విజయం నిశ్చితమైనది కావున, అర్జునుడు ఇక లేచి యుద్ధం చేయాలని అంటాడు.
    దీనికి ప్రతిస్పందనగా, అర్జునుడు, శ్రీకృష్ణుడిని అనంతమైన శక్తి సామర్థ్యములు కలిగిన ఈశ్వరునిగా స్తుతించి ఆయనకు పదేపదే నమస్కరిస్తాడు. తమ సుదీర్ఘ మైత్రిలో తను ఎప్పుడైనా కృష్ణుడిని సామాన్య మానవునిగా పొరపాటుగా అనుకుని ఆయన మనస్సు నొప్పించేట్టు ఏదైనా తప్పు చేస్తే క్షమించమని అడుగుతాడు. కృప కోసం ప్రార్థించి మరొక్కసారి తిరిగి మనోహరమైన భగవంతుని మామూలు రూపాన్ని చూపమని అడుగుతాడు. శ్రీ కృష్ణుడు అతని కోరికను మన్నించి మొదట చతుర్భుజ రూపమునకు వచ్చి, తదుపరి, తన సుకుమారమైన మరియు రమ్యమైన రెండు-భుజముల స్వరూపములోనికి వస్తాడు. అర్జునుడు ఏ విధమైన భగవత్ స్వరూపాన్ని దర్శనం చేసాడో ఆ దర్శనం లభించటం ఎంత దుర్లభమో అర్జునుడికి చెప్తాడు. వేదములు అభ్యసించటం వలన, తపస్సులు ఆచరించటం చేత, దానధర్మాల చేత, లేదా యజ్ఞములు చేయటం ద్వారా కానీ ఆయన నిజ స్వరూపమును దర్శించలేము. నిష్కల్మషమైన భక్తిచే మాత్రమే ఆయనను అర్జునుడు ఎదుటే ఉన్నవాడిలా, నిజరూపములో తెలుసుకోగలము, మరియు ఆయనతో ఏకమవ్వగలము.