ବୁଦ୍ଧେର୍ଭେଦଂ ଧୃତେଶ୍ଚୈବ ଗୁଣତସ୍ତ୍ରିବିଧଂ ଶୃଣୁ ।
ପ୍ରୋଚ୍ୟମାନମଶେଷେଣ ପୃଥକ୍ତ୍ୱେନ ଧନଞ୍ଜୟ ।।୨୯।।
ବୁଦ୍ଧେଃ-ବୁଦ୍ଧିର ; ଭେଦଂ-ଭେଦ; ଧୃତେଃ-ନିଷ୍ଠାର; ଚ-ଏବଂ; ଏବ-ନିଶ୍ଚିତଭାବେ; ଗୁଣତଃ ତ୍ରିବିଧଂ-ପ୍ରକୃତିର ତ୍ରିଗୁଣ ଅନୁଯାୟୀ; ଶୃଣୁ- ଶୁଣ; ପ୍ରୋଚ୍ୟମାନମ୍- ଯେପରି ମୁଁ କହିଛି; ଅଶେଷେଣ- ବିସ୍ତୃତଭାବେ; ପୃଥକ୍ତ୍ୱେନ-ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ; ଧନଞ୍ଜୟ- ହେ ଧନର ବିଜେତା ଅର୍ଜୁନ ।
Translation
BG 18.29: ହେ ଅର୍ଜୁନ ! ତିନୋଟି ଭୌତିକ ଗୁଣ ଅନୁସାରେ, ବୁଦ୍ଧି ଏବଂ ସଂକଳ୍ପର ପ୍ରଭେଦକୁ ମୁଁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଛି, ତାହା ତୁମେ ଶ୍ରବଣ କର ।
Commentary
ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ନଅଗୋଟି ଶ୍ଳୋକରେ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କର୍ମର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କଲେ ଏବଂ ଦର୍ଶାଇଲେ ଯେ, ଏହି ତିନୋଟି ଉପାଦାନ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ତିନି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ କର୍ମର ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ପରିମାଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଦୁଇଟି କାରକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ କର୍ମକୁ କେବଳ ପ୍ରେରିତ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ତା ସହିତ ତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ମଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସେ ଦୁଇଟି ହେଲା ବୁଦ୍ଧି ଓ ସଂକଳ୍ପ । ବୁଦ୍ଧି ବିଚାର କରିବାର ବିଭାଗ ଅଟେ ଯାହା ଠିକ୍ ବା ଭୁଲ୍ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କରିଥାଏ । ଧୃତିର ଅଭିପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ କଷ୍ଟ ଓ ବାଧାବିଘ୍ନ ସତ୍ତ୍ୱେ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ କର୍ମ କରିବାର ଆନ୍ତରିକ ସଂକଳ୍ପ । ତ୍ରିଗୁଣ ଭିତ୍ତିରେ ଉଭୟ ତିନି ଶ୍ରେଣୀୟ ଅଟନ୍ତି । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦୁଇଟି ବିଭାଗ ଏବଂ ତାଙ୍କର ତ୍ରିବିଧ ବିଭକ୍ତିକରଣ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଛନ୍ତି ।
