અધ્યાય ૧૨: ભક્તિ યોગ

આ લઘુ અધ્યાયમાં આધ્યાત્મિક સાધનાઓના અન્ય સર્વ પ્રકારોની તુલનામાં પ્રેમા ભક્તિમાર્ગની સર્વોત્કૃષ્ટતા ઉપર પ્રકાશ ફેંકવામાં આવ્યો છે. તેનો પ્રારંભ અર્જુન દ્વારા શ્રીકૃષ્ણને પૂછવામાં આવેલા પ્રશ્ન સાથે થાય છે કે તેઓ યોગમાં પૂર્ણ કોને માને છે—તેઓ કે જે ભગવાનના સાકાર સ્વરૂપની ભક્તિ કરે છે કે તેઓ કે જે નિરાકાર બ્રહ્મની ઉપાસના કરે છે? શ્રીકૃષ્ણ જણાવે છે કે બંને માર્ગ ભગવદ્-પ્રાપ્તિની દિશામાં અગ્રેસર કરનારા છે. પરંતુ, તેઓ તેમના સાકાર સ્વરૂપના ભક્તોનું શ્રેષ્ઠ યોગી તરીકે સમ્માન કરે છે. તેઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે મૂર્ત શરીરધારીઓ માટે તેમના નિરાકાર અપ્રગટ સ્વરૂપનું ધ્યાન ધરવું કષ્ટથી પૂર્ણ અને અત્યંત કઠિન છે. પરંતુ સાકાર સ્વરૂપના ભક્તો તેમની ચેતના સાથે ભગવાનમાં વિલીન થઈને તથા તેમના સર્વ કર્મો ભગવાનને સમર્પિત કરીને સુગમતાથી જન્મ અને મૃત્યુના ચક્રમાંથી મુક્ત થઇ જાય છે. આમ, શ્રીકૃષ્ણ અર્જુનને તેની બુદ્ધિ તેમને સમર્પિત કરવા અને તેના મનને કેવળ તેમની અનન્ય પ્રેમા ભક્તિમાં સ્થિત કરવાનો ઉપદેશ આપે છે.

જો કે પ્રાય: આવો પ્રેમ સંઘર્ષ કરતા જીવને પ્રાપ્ત થતો નથી. તેથી, શ્રીકૃષ્ણ અન્ય વિકલ્પો પ્રસ્તુત કરે છે અને જણાવે છે કે જો અર્જુન શીઘ્રતાપૂર્ણ મનને ભગવાનમાં લીન કરી દેવાની અવસ્થાએ ન પહોંચી શકે તો તેણે નિરંતર સાધના દ્વારા પૂર્ણતાની અવસ્થાએ પહોંચવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. ભક્તિ એ કોઈ રહસ્યમય ઉપહાર નથી, નિયમિત પ્રયાસો દ્વારા તેનું સંવર્ધન કરી શકાય છે. જો અર્જુન આટલું પણ ન કરી શકે તો પણ તેણે પરાજય સ્વીકારવો ન જોઈએ; પરંતુ, તેણે ભગવાનની પ્રસન્નતા માટે ભક્તિયુક્ત કર્તવ્યોનું પાલન કરવું જોઈએ. જો આ પણ શક્ય ન હોય તો તેણે કેવળ તેનાં કર્મોના ફળોનો ત્યાગ કરીને સ્વમાં સ્થિત થવું જોઈએ. પશ્ચાત્ તેઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે યાંત્રિક સાધનાની તુલનામાં જ્ઞાનનું સંવર્ધન શ્રેષ્ઠ છે; જ્ઞાન કરતાં ધ્યાન શ્રેષ્ઠ છે; અને ધ્યાનની તુલનામાં કર્મોનાં ફળોનો ત્યાગ શ્રેષ્ઠ છે જેનાથી તુરંત શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે. આ અધ્યાયના અન્ય શ્લોકો ભગવાનના પ્રેમી ભક્તોના અદ્ભુત ગુણોનું વર્ણન કરે છે,  જે ભગવાનને અતિ પ્રિય છે.