ଯ ଏବଂ ବେତ୍ତି ପୁରୁଷଂ ପ୍ରକୃତିଂ ଚ ଗୁଣୈଃ ସହ ।
ସର୍ବଥା ବର୍ତମାନୋଽପି ନ ସ ଭୂୟୋଽଭିଜାୟତେ ।।୨୪।।
ଯଃ-ଯିଏ; ଏବଂ -ଏହିପରି; ବେତ୍ତି -ଜାଣେ; ପୁରୁଷଂ - ଜୀବାତ୍ମାକୁ; ପ୍ରକୃତିଂ -ମାୟାକୁ; ଚ -ଏବଂ; ଗୁଣୈଃ - ମାୟିକ ଗୁଣ; ସହ -ସହିତ; ସର୍ବଥା-ସବୁ ପ୍ରକାରେ; ବର୍ତମାନଃ-ସ୍ଥିତ ରହି; ଅପି -ଯଦିଓ ; ନ- କେବେ ନୁହେଁ; ସଃ- ସେ; ଭୂୟଃ -ପୁନର୍ବାର; ଅଭିଜାୟତେ- ଜନ୍ମନିଏ ।
Translation
BG 13.24: ଯେଉଁମାନେ ପରମାତ୍ମା, ଜୀବାତ୍ମା, ମାୟା ତଥା ମାୟାର ତିନୋଟି ଗୁଣର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାର ସତ୍ୟତାକୁ ଅନୁଭବ କରିପାରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ପୁନର୍ବାର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥିତି ଯାହା ହେଉନା କାହିଁକି, ସେମାନେ ମୁକ୍ତି ଲାଭ କରିବେ ।
Commentary
ଅଜ୍ଞାନ ଜୀବକୁ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାଗ୍ରସ୍ତ କରିଛି । ଭଗବାନଙ୍କର ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଅଂଶ ଭାବରେ ନିଜର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିଚୟକୁ ଭୁଲିଯାଇଥିବା କାରଣରୁ ଭୌତିକ ଚେତନାକୁ ଏହାର ଅଧଃପତନ ହୋଇଯାଇଛି । ଏଣୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ଥିତିରୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ହେବାପାଇଁ ତା ପାଇଁ ଜ୍ଞାନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଅଟେ । ଶ୍ୱେତାଶ୍ୱତର ଉପନିଷଦ ଠିକ୍ ଏହି ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି:
ସଂଯୁକ୍ତମେତତ୍ କ୍ଷରମକ୍ଷରଂ ଚ
ବ୍ୟକ୍ତାବ୍ୟକ୍ତଂ ଭରତେ ବିଶ୍ୱମ୍ ଈଶଃ
ଅନୀଶଶ୍ଚାତ୍ମା ବଧ୍ୟତେ ଭୋକ୍ତୃଭାବାଜ୍-
ଜ୍ଞାତ୍ୱା ଦେବଂ ମୁଚ୍ୟତେ ସର୍ବପାଶୈଃ । (୧.୮)
“ସୃଷ୍ଟିରେ ତିନୋଟି ତତ୍ତ୍ୱ ବିଦ୍ୟମାନ - ଚିର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ମାୟିକ ପ୍ରକୃତି, ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ ସମସ୍ତ ଜୀବାତ୍ମା ଏବଂ ଉଭୟଙ୍କର ସ୍ୱାମୀ ପରମାତ୍ମା । ଏହି ତତ୍ତ୍ୱଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅଜ୍ଞାନତା ଆତ୍ମାର ବନ୍ଧନର କାରଣ ଅଟେ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନ ମାୟାର ଶୃଙ୍ଖଳକୁ କାଟିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।”
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଯେଉଁ ଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ କହୁଛନ୍ତି, ତାହା କେବଳ ପୁସ୍ତକଗତ ବିଦ୍ୟା ନୁହେଁ, ତାହା ଅନୁଭବାତ୍ମକ ଜ୍ଞାନ ଅଟେ । ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଏହି ତିନୋଟି ତତ୍ତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ଠାରୁ ଶାବ୍ଦିକ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ତଦନୁସାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସାଧନାରେ ଲିପ୍ତ ହେବା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଅନୁଭବାତ୍ମକ ଜ୍ଞାନ ହାସଲ ହୋଇଥାଏ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶ୍ଳୋକରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏହିପରି କେତେକ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସାଧନା ବିଷୟରେ କହୁଛନ୍ତି ।
